Σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την κυπριακή οικονομία, ο τομέας των ακινήτων κατάφερε να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις και να επιδείξει ανθεκτικότητα. Σε συνέντευξή του στην Αλήθεια, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης & Οικοδομών και Διευθυντής της Imperio, Γιάννης Μισιρλής, τόνισε ότι ο τομέας θα συνεχίσει να αποτελεί σταθερό πυλώνα ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, τη σημασία της προώθησης περαιτέρω κινήτρων για την ενίσχυση της εγχώριας και εξωγενούς ζήτησης.
Διανύοντας το δεύτερο κύμα της πανδημίας και με την οικονομία να δέχεται σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις, η αγορά ακινήτων δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Ποιες θα καταγράφατε ως τις κυριότερες επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων;
Κατά γενική ομολογία, η εκδήλωση της πανδημίας έφερε όλες τις επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ακινήτων, αντιμέτωπες με πρωτοφανείς προκλήσεις. Εντός του 2020 καταγράφηκε πτώση στις συναλλαγές ακινήτων, καθώς η πανδημία, όπως ήταν αναμενόμενο, δημιούργησε συνθήκες αβεβαιότητας. Όσοι ήταν διατεθειμένοι να επενδύσουν σε ακίνητο, επέλεξαν να κρατήσουν στάση αναμονής μέχρι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Σημαντικές επίσης επιπτώσεις της πανδημίας στον κατασκευαστικό τομέα αποτελούν η αναστολή εργασιών κάποιων μεγάλης κλίμακας έργων και η επ’ αόριστον αναβολή έναρξης οικιστικών και εμπορικών project. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί, ότι την περίοδο που σημειώνονταν ελάχιστα κρούσματα καθημερινά, πριν από την εκδήλωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας, καταγράφηκε ένα ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις. Την περίοδο εκείνη, αυξήθηκε και η εγχώρια ζήτηση για ακίνητα, απόρροια των μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση εντός του έτους για απόκτηση πρώτης κατοικίας. Σε γενικές γραμμές, η αγορά ακινήτων της Κύπρου κατάφερε να ανταπεξέλθει στα νέα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία, αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητά της, ειδικά σε μια περίοδο που οι μεγαλύτερες real estate αγορές του κόσμου, όπως του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης, είναι σε δυσμενή κατάσταση. Αναμφίβολα, ο τομέας των κατασκευών και ακινήτων θα συνεχίσει να αποτελεί σταθερό πυλώνα ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, με ουσιαστική συνεισφορά στο ΑΕΠ και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Βλέπετε να έχουν επηρεαστεί περισσότερο κάποιες κατηγορίες ακινήτων και κάποιες άλλες λιγότερο;
Αυτή τη στιγμή, επικρατεί σε παγκόσμια κλίμακα ανησυχία και προβληματισμός σχετικά με την αγορά επαγγελματικών χώρων (Office Market). Η πανδημία έχει αλλάξει τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε, οδηγώντας την πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην υιοθέτηση του μοντέλου της τηλεργασίας. Μάλιστα, πολλές επιχειρήσεις εξετάζουν τη μονιμοποίηση του μοντέλου αυτού, κάνοντας στροφή στην αναβάθμιση των τεχνολογικών υποδομών τους και την αναθεώρηση των εσωτερικών διαδικασιών τους. Αυτό ενδεχομένως να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ζήτησης επαγγελματικών χώρων. Όσον αφορά την Κύπρο, βέβαια, το Office Market δεν αναμένεται να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν ξένες εταιρείες για μεταφορά της έδρας τους στην Κύπρο. Είναι πιθανόν τα μέτρα που έχουν λάβει άλλες χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας και η νέα κατάσταση πραγμάτων, να έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για την Κύπρο. Αναμένουμε να δούμε σημαντικές εξελίξεις μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Πόσο έχουν επηρεαστεί οι ίδιοι οι επιχειρηματίες που ασχολούνται με την αγορά ακινήτων είτε σε σχέση με τα δάνεια τους είτε σε σχέση με το εργατικό προσωπικό που απασχολούν και κατ’ επέκταση πόσο έχει επηρεαστεί ο βαθμός υλοποίησης των έργων που εκτελούν;
Αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό κατασκευή πέντε με έξι μεγάλα έργα στη Λεμεσό, η υλοποίηση των οποίων είναι διασφαλισμένη, καθώς έχουν εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή τους πολύ πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Για παράδειγμα, στην Imperio έχουμε προγραμματίσει την ολοκλήρωση του Icon, το οποίο θα κοσμεί τη Λεμεσό για τις επόμενες δεκαετίες, και την παράδοση στους ιδιοκτήτες του τον Ιούλιο του 2021. Έχοντας θέσει ως κορυφαία προτεραιότητά μας την ασφάλεια των μελών του εργατικού προσωπικού μας και κατ’ επέκταση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, εφαρμόζοντας αυστηρά τα υγειονομικά πρωτόκολλα και πρόσθετα μέτρα ασφαλείας, οι εργασίες για την ολοκλήρωση του Icon συνεχίζονται με ταχείς ρυθμούς. Με την πρόσφατη ολοκλήρωση του 21ου και του τελευταίου ορόφου, το έργο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της κατασκευής του. Απ’ εκεί και πέρα, είναι γεγονός ότι οι επιχειρηματίες του κλάδου εξετάζουν σχέδια μείωσης των εξόδων τους, τα οποία βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και αναμένεται να οριστικοποιηθούν αφότου οι επιπτώσεις τα πανδημίας φτάσουν στους τελικούς επενδυτές. Παράλληλα, μία ακόμη μεγάλη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρηματίες του κλάδου, είναι η διασφάλιση της υγείας του γραφειακού προσωπικού τους μετά τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων και την επιστροφή του προσωπικού στον εργασιακό τους χώρο, καθώς οι ανησυχίες για την ασφάλεια, την υγεία και την ανθρώπινη αλληλεπίδραση αναμένεται να εξακολουθήσουν να υφίστανται. Πιθανότατα, στο αμέσως επόμενο διάστημα, να κερδίσει έδαφος ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, που θα συνδυάζει την εργασία από το σπίτι και την εργασία από το γραφείο.
Ποια μέτρα ή ποια κίνητρα θα αναμένατε από το Κράτος, ώστε ο κλάδος που θεωρείται ως μια από τις κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας να συνεχίσει τις εργασίες του;
Τα μέτρα που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση το περασμένο έτος για στήριξη των αγοραστών πρώτης κατοικίας ενίσχυσαν την εγχώρια αγορά, κάτι το οποίο διαφαίνεται και από τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τα οποία τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2020, δόθηκαν νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 287,5 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με 279,5 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Η Κυβέρνηση, ωστόσο, καλείται αυτή τη στιγμή να εξεύρει τρόπους για να ενισχύσει, εκτός από την εγχώρια αγορά και την αγορά ακινήτων από ξένους αγοραστές, όπως για παράδειγμα με την παροχή φορολογικών κινήτρων περιορισμένης διάρκειας. Επιπλέον, η επίσπευση και ολοκλήρωση της ενοποίησης των διαδικασιών και εισαγωγής της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε όλα τα στάδια εξέτασης των πολεοδομικών αιτήσεων, θα συντομεύσει όλες τις διαδικασίες έκδοσης της πολεοδομικής άδειας, με επακόλουθο θετικό αντίκτυπο στην αναπτυξιακή δραστηριότατα. Τέλος, η διατήρηση της αγαστής συνεργασίας μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα θα αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα στην επανεκκίνηση του τομέα των ακινήτων και κατ’ επέκταση της κυπριακής οικονομίας, καθώς ο κλάδος ακινήτων και κατασκευών είναι ζωτικής σημασίας.
Source: Alithia.com.cy
